Έκθεση Β΄ Λυκείου, Τεχνολογία

Αφόρμηση για τη διδασκαλία της θεματικής ενότητας "Τεχνολογία" (κείμενο Τεχνική και Εκπαίδευση)

Hy from giouli

ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Ορισμοί

Πολιτισμός είναι το σύνολο των τεχνολογικών και πνευματικών κατακτή­σεων του ανθρώπου καθώς και η παράλληλη ηθική εξέλιξη του.

Τεχνικός πολιτισμός: είναι το σύνολο των ενεργειών, με τις οποίες ο άνθρωπος κυ­ριαρχεί στη φύση, τη διαμορφώνει και την εκμεταλλεύεται, με αποτέλε­σμα την υλική πρόοδο.

Θετικά αποτελέσματα του τεχνολογικού πολιτισμού

1. Οικονομικές ωφέλειες

•    Ο άνθρωπος εκμεταλλεύτηκε και έθεσε στην υπηρεσία του τις φυσικές δυνάμεις, με αποτέλεσμα την αύξηση των οικονομικών του πό­ρων και τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής του.

•    Βρέθηκαν καινούργιες πηγές ενέργειας.

•    Με τη χρήση της μηχανής αυξήθηκε η παραγωγή των αγαθών κι έγιναν πιο προσιτά σε μεγαλύτερες κοινωνικές ομάδες.

•    Αυξήθηκε ο αριθμός των επαγγελμάτων, βελτιώθηκε η οικονομία των ατόμων και των κρατών.

2. Πνευματικές ωφέλειες

•    Αυξάνεται το ενδιαφέρον του ανθρώπου για την επιστήμη, διευρύνεται η επιστημονική έρευνα.

•    Η γνώση γίνεται εύκολα κοινωνικό αγαθό, με την πρόσβαση σε τράπε­ζες δεδομένων, βιβλιοθήκες, Πανεπιστήμια, κινηματογράφο κλπ.

•    Αποθηκεύονται πληροφορίες στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και δια­νέμονται στα τηλεοπτικά προγράμματα όλων των χωρών.

•    Καταπολεμάται ο αναλφαβητισμός, ο άνθρωπος αποδεσμεύεται από τις δεισιδαιμονίες και τις προκαταλήψεις, αναπτύσσει την κριτική σκέψη.

•    Απελευθερώνεται πνευματικά ο άνθρωπος, γιατί τα γράμματα και οι τέ­χνες διαδίδονται σε ευρύτερα κοινωνικά σύνολα.

•    Έχει καθημερινά ενημέρωση από και για όλο τον κόσμο (έντυ­πος και ηλεκτρονικός τύπος, διαδίκτυο κλπ).

3. Ψυχολογικές ωφέλειες

•    Αυξήθηκε ο ελεύθερος χρόνος, με αποτέλεσμα ο άνθρωπος να αναπαύ­εται και να ψυχαγωγείται περισσότερο.

•    Ψυχαγωγούνται οι λαϊκές τάξεις (ραδιόφωνο, τηλεόραση, κινηματογρά­φος κτλ).

4. Πολιτικές ωφέλειες

•    Διευρύνθηκε και εδραιώθηκε η Δημοκρατία με:

•   τα ΜΜΕ (ενημέρωση, ανάπτυξη διαλόγου, έλεγχος της εξουσίας κλπ.)

•       τη συμμετοχή όλο και πιο πλατιών μαζών στα βιομηχανικά αγαθά, στην παραγωγική και οικονομική διαδικασία.

5. Κοινωνικές ωφέλειες

•     Βελτίωση της ποιότητας ζωής με την απόκτη­ση καταναλωτικών αγαθών.

•    Περιορισμός της χειρωνακτικής εργασίας και του μυϊκού μόχθου, βελ­τίωση συνθηκών εργασίας.

•    Διεύρυνση του ελευθέρου χρόνου, ευαισθητοποίηση και συμμετοχή στην επίλυση γενικότερων κοινωνικών προβλημάτων.

6. Aνάπτυξη του πνεύματος της παγκοσμιοποίησης

•    Ευκολότερη επικοινωνία των ανθρώπων με τα μέσα μαζικής μεταφοράς, τα συστήματα υψηλής τεχνολογίας (τηλέφωνα, Fax, διαδίκτυο κτλ).

•    Οι εθνικές ιδιομορφίες συγκεράστηκαν και διαμορφώθηκε ο παγκό­σμιος οικουμενικός πολιτισμός και η παγκό­σμια κοινή γνώμη.

Αρνητικά αποτελέσματα του τεχνικού πολιτισμού

1. Στο περιβάλλον

•     Οικολογικό πρόβλημα, λόγω της ανεξέλεγκτης και παράλογης εκμετάλ­λευσης της φύσης αλλά και της ρύπανσης της με κάθε είδους απόβλητα.

•   Κίνδυνος μαζικού ολέθρου, λόγω της απέραντης δύναμης της πυρηνικής ενέργειας.

•   Απομάκρυνση του ατόμου από τη φύση, με δυσάρεστες επιπτώσεις στη σωματική και ψυχική του υγεία.

2. Στο χώρο του πνεύματος

•     Αύξηση των τεχνολογικών γνώσεων, χωρίς παράλληλη καλλιέργεια του εσωτερικού κόσμου (αποπνευματοποίηση του ανθρώπου).

•   Ο πολυκερματισμός της γνώσης και η εξειδίκευση δεν αφήνουν περιθώ­ρια για ανθρωπιστική παιδεία και διαμόρφωση ολοκληρωμένης προσω­πικότητας.

•   Πνευματική αδράνεια και αποδυνάμωση της κρίσης, γιατί η μηχανή υπο­κατέστησε την ανθρώπινη σκέψη.

3. Διόγκωση του καταναλωτικού πνεύματος

•     Η τεχνολογία αυξάνει τη μαζική παραγωγή προϊόντων και συνακόλουθα καλλιεργεί με τη διαφήμιση, κυρίως, την καλλιέργεια του υλιστικού πνεύματος.

4. Ψυχολογικές συνέπειες

•    Αβεβαιότητα για το μέλλον, λόγω των ραγδαίων ρυθμών εξέλιξης και της αδυναμίας του ανθρώπου να τους παρακολουθήσει.

•    Υπεροψία, που προκύπτει από την ανάπτυξη της πολεμικής βιομηχανίας.

•    Άγχος, από την προσπάθεια για κάλυψη των αυξημένων πραγματικών αλλά και πλασματικών αναγκών.

•    Απομόνωση, αδιαφορία, παθητικότητα

6. Αλλοτρίωση από την εργασία

•    Το άτομο χάνει την αίσθηση της προσωπικής δημιουργίας και γίνεται εκτελεστής των εντολών της μηχανής, αλλοτριώνεται.

•    Με την εκμηχάνιση της παραγωγής, η εργασία τυποποιείται και οδηγεί στην πλήξη και την ανία.

7. Στον κοινωνικό χώρο

•    Ατροφία κοινωνικών σχέσεων και επικοινωνίας. Οι σχέσεις των ανθρώ­πων είναι επιφανειακές, μια και χαρακτηρίζονται από ωφελιμισμό και ατομικισμό, έλλειψη ανεκτικότητας και συνεργασίας.

•    Η μηχανοποίηση προκάλεσε την αστυφιλία, με τα οδυνηρά φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας (βία, εγκληματικότητα κτλ.).

•    Ο σημερινός άνθρωπος δυσκολεύεται να προσαρμοστεί στις νέες συνθή­κες εργασίας.

8. Οικονομικές συνέπειες

•    Ο άνθρωπος αντικαταστάθηκε από τη μηχανή στην παραγωγική διαδι­κασία, με αποτέλεσμα την αύξηση της ανεργίας.

•     Η τεχνολογία επέβαλε νέο τρόπο παραγωγής και κατ' επέκταση νέες οι­κονομικές σχέσεις:

•       ο εργαζόμενος δεν είναι ο ιδιοκτήτης της μηχανής

•       η αύξηση της παραγωγής δε συνεπάγεται και αύξηση της αμοιβής του εργαζόμενου

•       διευρύνθηκε η οικονομική ανισότητα, αυξάνει ο πληθωρισμός και η υπερκατανάλωση.

•     Οι οικονομικά ασθενέστερες χώρες εξαρτώνται οικονομικά από τις βιο­μηχανικά αναπτυγμένες, γιατί αναγκάζονται να προβούν σε δανεισμό.

•   Όταν ο όγκος της παραγωγής δεν απορροφάται, σημειώνονται οικονο­μικές κρίσεις με σοβαρές κοινωνικές, πολιτιστικές, πολιτικές ακόμη και ηθικές συνέπειες.

•   Δημιουργήθηκαν κολοσσιαίες και παντοδύναμες επιχειρήσεις μονοπω­λιακού ή και ολιγοπωλιακού τύπου, με συνέπεια τη συνένωση κεφαλαί­ων που πλήττουν τον ελεύθερο ανταγωνισμό, ιδίως στα μικρά και οικο­νομικά αδύναμα κράτη.

9. Στον πολιτικό χώρο

•     Τα ΜΜΕ:

•       καλλιεργούν το φανατισμό, το μεσσιανισμό, προβάλλουν και, πολλές φορές, επιβάλλουν ηγέτες

•       καταργούν τον ουσιαστικό διάλογο, την πεμπτουσία της Δημοκρα­τίας, και τον αντικαθιστούν με τους παράλληλους μονολόγους.

•       αποπροσανατολίζουν το λαό από τα σημαντικά προβλήματα και εξυ­πηρετούν συμφέροντα και σκοπιμότητες.

•     Η τεχνολογία στα χέρια των δυνατών γίνεται μέσο πίεσης και αυταρχι­σμού.