Ξενοφώντος Ελληνικά Β. 3, 55-56

Θέμα: Η εκτέλεση του Θηραμένη

 Μετάφραση

Μόλις είπε αυτά (ο Κριτίας), ο Σάτυρος προσπαθούσε να αποσπάσει (το Θηραμένη) από το βωμό, το ίδιο έκαναν και οι βοηθοί του. Τότε ο Θηραμένης, όπως βέβαια ήταν φυσικό, επικαλούνταν και θεούς και ανθρώπους να δουν καλά αυτά που γίνονταν. Αλλά οι βουλευτές παρέμεναν αδρανείς, γιατί έβλεπαν ότι και αυτοί που ήταν κοντά στα κιγκλιδώματα (ήταν) όμοιοι με το Σάτυρο και ότι ο χώρος μπροστά στο βουλευτήριο (ήταν) γεμάτος από φρουρούς και γιατί γνώριζαν ότι αυτοί παρευρίσκονταν οπλισμένοι με εγχειρίδια.

Και αυτοί (=οι έντεκα) έσυραν τον άντρα περνώντας (τον) μέσα από την αγορά, ενώ αυτός φώναζε με πολύ μεγάλη φωνή τι πάθαινε. Λένε και αυτήν τη φράση αυτού. Μόλις του είπε ο Σάτυρος ότι θα θρηνήσει, αν δε σωπάσει, τον ρώτησε (του απάντησε ρωτώντας)· «Αν σιωπώ, είπε, άραγε δε θα θρηνήσω;» Κι όταν έπινε το κώνειο, καθώς αναγκαζόταν να πεθάνει (ή: πεθαίνοντας με το ζόρι), λένε ότι αυτός, αφού έριξε μακριά ό,τι απέμεινε  στο ποτήρι, όπως στο παιχνίδι με τον «κότταβο» είπε: «αυτό στην υγειά του όμορφου Κριτία». Και δεν αγνοώ βέβαια αυτό, ότι δηλαδή αυτά δεν (είναι) αποφθέγματα αξιόλογα, όμως κρίνω αξιοθαύμαστο αυτό το στοιχείο του άντρα, το ότι δηλαδή ακόμα και την ώρα που πλησίαζε ο θάνατος δεν έλειψε από την ψυχή του μήτε η αυτοκυριαρχία μήτε το χιούμορ του.

Δομικά στοιχεία της ενότητας

1.      Τα επακόλουθα της εντολής του Κριτία

2.      Η αντίδραση του Θηραμένη

3.      Η στάση των βουλευτών/Αιτιολογία

4.      Η πορεία/συμπεριφορά του Θηραμένη

5.      Τα τελευταία λόγια του Θηραμένη

6.      Ο διάλογος

7.      «Τό ἄγαστόν τοῦ ἀνδρός»

Ερμηνευτικές ερωτήσεις

1.      Πώς εξηγείται η αδράνεια των βουλευτών μπροστά στο δράμα του Θηραμένη;

2.      Πώς χαρακτηρίζεται η πράξη του Σατύρου να αποσπάσει από το βωμό το Θηραμένη; Τι πίστευαν για τέτοιες πράξεις οι αρχαίοι Έλληνες;

3.      Πώς χαρακτηρίζετε το Θηραμένη από τη γενικότερη συμπεριφορά του;

4.      Να σχολιάσετε τη γλώσσα του Ξενοφώντα.

 Γραμματικές ερωτήσεις

1.      ἐπεκαλεῖτο, καθορᾶν: να γίνουν εγκλιτική αντικατάσταση στο γ΄ πληθυντικό του ενεστώτα.

2.      ἀπήγαγον, ἔπασχε, ἐπήρετο: να γίνουν χρονική αντικατάσταση.

3.      δηλοῦντα, σιωπήσειεν: να γίνουν εγκλιτική αντικατάσταση στον ενεστώτα στο γ΄ πληθυντικό πρόσωπο.

Συντακτικές ερωτήσεις

1.      Να αναγνωριστούν και να συνταχθούν οι μετοχές του κειμένου.

2.      Να αναγνωριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις.

Λεξιλογικές ερωτήσεις

1.      Να γραφούν παράγωγα και σύνθετα της ν.ε. από τα θέματα των ρημάτων ἔχω και δίδωμι.

2.      Το παθητικό του ἀποκτείνω τινά στα α.ε. είναι: α) ἀποκτείνομαι, β) φονεύομαι, γ) ἀποθνῄσκω ὑπό τινός.

3.      Να συμπληρώσετε τις προτάσεις με λέξεις ομόρριζες του ρήματος λείπω, απλές ή σύνθετες (τα θέματα του ρήματος είναι λειπ-, λοι-, λιπ-):

•     Η ανεπάρκεια του νερού = .....................................

•     Το υπόλειμμα, τα απομεινάρι, το σώμα του νεκρού = ................................

•     Η λιγόλεπτη διακοπή = ................................

•     Η κατά διαστήματα διακοπή της κανονική λειτουργίας οργάνου = ........................................

•     Ξαφνική και παροδική απώλεια της συνείδησης = .................................

•     Στρατιώτης που εγκαταλείπει αυθαίρετα τις τάξεις του στρατού = ........................................

•     Απουσία, ανεπάρκεια, ελάττωμα, γεωμετρικό σχήμα που προκύπτει με την πλάγια τομή κυλίνδρου =      ...................................

•     Έλλειψη αρσενικού πληθυσμού, έλλειψη σπουδαίων προσώπων = ....................................