Ξενοφώντος Ελληνικά 2.1. 20-24

Θέμα: Η πρόσκληση των Αθηναίων για ναυμαχία και η τακτική του Λυσάνδρου

H εικόνα σχεδιάστηκε με το www.easel.ly, σύμφωνα με τα δεδομένα των παραγράφων 20-22.

  Μετάφραση

Οι Αθηναίοι πλέοντας από κοντά αγκυροβόλησαν στον Ελαιούντα της Χερσονήσου με εκατόν ογδόντα πλοία. Ενώ λοιπόν γευμάτιζαν εκεί, έμαθαν τα νέα για τη Λάμψακο και αμέσως ανοίχτηκαν για τη Σηστό.

Από εκεί, αφού εφοδιάστηκαν με τρόφιμα, έπλευσαν αμέσως στους Αιγός ποταμούς, απέναντι από τη Λάμψακο· στο μέρος αυτό ο Ελλήσποντος έχει πλάτος περίπου δεκαπέντε στάδια. Κι εκεί έπαιρναν το δείπνο τους.

Ο Λύσανδρος την επόμενη νύχτα, όταν ξημέρωνε, έδωσε σήμα στα πληρώματα, αφού προγευματίσουν, να επιβιβαστούν στα πλοία· και αφού έκανε όλες τις προετοιμασίες σαν για ναυμαχία και ενώ τοποθετούσε στα πλάγια των πλοίων παραπετάσματα, προειδοποίησε να μην απομακρυνθεί κανένας από την παράταξη μήτε να ανοιχτεί στο πέλαγος.

Οι Αθηναίοι αμέσως με την ανατολή του ήλιου παρατάχτηκαν κατά μέτωπο μπροστά στο λιμάνι για ναυμαχία. Επειδή όμως ο Λύσανδρος δεν έβγαλε τα πλοία του για να τους αντιμετωπίσει -ήταν άλλωστε αργά- γύρισαν πάλι στους Αιγός ποταμούς.

Τότε ο Λύσανδρος διέταξε τα πιο γρήγορα πλοία του να ακολουθούν τους Αθηναίους και αφού παρατηρήσουν τι κάνουν όταν αποβιβαστούν στην ξηρά, να αποπλεύσουν και να του το ανακοινώσουν. Στο μεταξύ δεν αποβίβασε από τα πλοία τους στρατιώτες του, παρά μόνο αφού επέστρεψαν τα ταχύπλοα. Την τακτική αυτή την ακολουθούσε για τέσσερις μέρες, ενώ οι Αθηναίοι έβγαιναν στην ανοιχτή θάλασσα για να τον αντιμετωπίσουν.

Δομικά στοιχεία της ενότητας

1.      Η πορεία του Αθηναϊκού στόλου

2.      Η είδηση και η αντίδρασή του

3.      Οι πρώτες εντολές του Λυσάνδρου

4.      Οι ενέργειες των Αθηναίων

5.      Η κατάληξη των προσδοκιών/αιτιολόγηση

6.      Η κατασκοπεία του Λυσάνδρου

Ερμηνευτικές ερωτήσεις

1.      Οι διαδοχικές εντολές του Λυσάνδρου υπακούουν σε ένα γενικότερο στρατηγικό σχέδιο. Σε τι αποβλέπει αυτό;

2.      ἀριστοποιουμένοις, ἐπισιτισάμενοι, ἐδειπνοποιοῦντο: Λαμβάνοντας υπόψη

α) τη χρονική διάρκεια που δηλώνει ο παρατατικός και

β) τις πληροφορίες που μας δίνουν τα ίδια τα ρήματα,

      Πώς κρίνετε τη στάση των Αθηναίων αυτή την κρίσιμη στιγμη;

      Τι προοικονομεί η συγκεκριμένη στάση ως προς την τελική έκβαση της    ναυμαχίας;

3.      Ποια ρήματα δηλώνουν τις εντολές του Λυσάνδρου και ποιοι άλλοι τύποι εκφράζουν τις ενέργειές του;

Γραμματικές ερωτήσεις

1.      ταύτῃ, αὐτοῖς: να αναγνωριστούν οι αντωνυμίες και να γραφούν οι πλάγιες πτώσεις.

2.      ὄρθρος, σταδίους, τάξεως, παραβλήματα: Να γραφούν οι πλάγιες πτώσεις των ουσιαστικών, και στους δύο αριθμούς.

3.      ἐκέλευσεν: Να γίνει χρονική αντικατάσταση.

4.      προεῖπεν: Να γίνει εγκλιτική αντικατάσταση.

Συντακτικές ερωτήσεις

1.      Να χαρακτηριστούν συντακτικώς οι λέξεις: τῇ νυκτί, πάντα, ἐκ τῆς τάξεως, ἐν μετώπῳ, αὐτῷ.

2.      Να χαρακτηρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις του κειμένου

Λεξιλογικές ερωτήσεις

1.      Να γράψετε παράγωγα των ρημάτων ἀγγέλλω και σημαίνω, και να σχηματίσετε προτάσεις με το καθένα.

2.      εἰσβαίνειν: Να γραφούν πέντε παράγωγες ή σύνθετες λέξεις στη ν. ε.

3.      Να εντοπίσετε τις λέξεις του κειμένου με τις οποίες σχετίζονται ετυμολογικά οι ακόλουθες: τακτικός, ναυτίλος, διάβημα, πλοίο, αποχή, ενάντιος.